Uroczystość odsłonięcia pomnika "Rzeź Wołyńska" w Domostawie

26.07.2024

W dniu 14 lipca 2024 r. w Domostawie odbyła się uroczystość osłonięcia i poświęcenia  pomnika „Rzeź Wołyńska” autorstwa Mistrza Andrzeja Pityńskiego.

Zgodnie z programem uroczystości o godz. 11.00 odbyło się nabożeństwo polowe, któremu przewodniczył ks. Antoni Moskal przy współudziale ks. Ryszarda Halwa, ks. Franciszka Partyka, ks. Mariusza Lizończyka, ks. dr Ireneusza Bruskiego, ks. Pawła Łukaszka, ks. Mariusza Majewskiego,  ojca Krzysztofa Lewandowskiego, ks. Ryszarda Krakowskiego, ojca Stanisława Wardęga, ks. Ryszarda Stradomskiego, ks. Witolda Józefa Kowalów, ks. Ryszarda Szymkowiaka.

Po nabożeństwie nastąpiła ceremonia podniesienia flagi państwowej przez Grupę Rekonstrukcynjo-Historyczną z Majdanu Obleszcze oraz wspólne odśpiewanie hymnu państwowego.

Gospodarz Gminy Jarocin Tomasz Podpora Wójt na wstępie powitał przybyłych gości: Posłów na Sejm RP w osobach: Andrzeja Zapałowskiego - członka Komitetu Honorowego Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska”, Grzegorza Brauna, Tomasza Buczka, Krzysztofa Tuduj, Bartłomieja Pejo, Włodzimierza Skalika, Romana Fritza,Tadeusza Samborskiego, Jerzego Materne, Pawła Jabłońskiego, Członków Społecznego Komitetu Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska” z Prezesem Zbigniewem Walczakiem na czele, Członków Komitetu Honorowego Społecznego Komitetu Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska” – ks. Antoniego Moskala przewodniczącego, prof. Bogusława Pazia, dr hab. Włodzimierza Osadczego, Andrzeja Mosiejczyka – prezesa Prabuckiego Stowarzyszenia Kresowiaków, Stanisława Srokowskiego – pisarza, Witolda Gadowskiego -  dziennikarza, Dionizego Garbacza – dziennikarza, Piotra Niemca – dziennikarza, dr Witolda Zycha – historyka sztuki, Zygmunta Bielskiego – adiutanta finansowego SWAP, Teofila Lachowicza – sekretarza SWAP, dr Lucynę Kulińską – historyka, Tomasza Ziemskiego – architekta, Witolda Listowskiego – prezesa Stowarzyszenia Kresowian Kędzierzyn-Koźle, Przedstawicieli samorządów: Roberta Bednarza – Starostę Powiatu Niżańskiego wraz z Zarządem Powiatu Niżańskiego, Sylwestra Daśko – Przewodniczącego wraz z radnymi Rady Powiatu Niżańskiego, Mariana Kurzynę – Przewodniczącego Powiatu Biłgorajskiego wraz z radnymi, Konrada Krzyżaka Burmistrza Gminy i Miasta Nisko wraz z zastępcami, Stanisława Garbacza – Burmistrza Gminy i Miasta Ulanów, Tadeusza Handziaka – Burmistrza Gminy i Miasta Rudnik nad Sanem, Krzysztofa Kołtysia – Burmistrza Gminy i Miasta Janowa Lubelskiego, Tadeusza Kutrzeba -Burmistrza Gminy i Miasta Dębica wraz z zastępcą, Marka Stępaka – Wójta Gminy Jeżowe, Stanisława Nowakowskiego – Wójta Gminy Krzeszów, Jolantę Wołoszyn - Przewodniczącą Rady Gminy Jarocin wraz z radnymi, Przedstawicieli innych instytucji: Janusza Krzywoszyńskiego - Konsula Honorowego Republiki Kirgijskiej w Polsce, Piotra Praszkowicza – Marszałka Parady Pułaskiego w Nowym Jorku, Grzegorza Tymińskiego – Prezesa Stowarzyszenia Pamięć w New Jersey, Dariusza Iwaneczko – dyrektora Oddziału IPN w Rzeszowie, Dariusza Szybiaka – Komendanta Powiatowego Policji w Nisku, Artura Brożyniaka – Pracownika Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Rzeszowie, Stanisława Schodzińskiego – koordynatora Akademii Myśli Chrześcijańskiej oraz potomków ocalałych z Rzezi Wołyńskiej. Wójt Gminy Jarocin przypomniał, że kilka dni temu przypadała 81 rocznica „krwawej niedzieli” na Wołyniu. Z rąk nacjonalistycznych Ukraińców ginęły kobiety, mężczyźni i dzieci. Zginęli  tylko dlatego, że byli Polakami. „Pragnę mocno podkreślić, że tutaj nie chodzi o zemstę, ale o prawdę i pamięć historyczną. Pomnik mistrza Andrzeja Pityńskiego „Rzeź Wołyńska” wybitnego rzeźbiarza pochodzącego z sąsiedniego Ulanowa, ma na celu upamiętnienie tych tragicznych wydarzeń na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej. Planowana budowa mauzoleum będzie miała na celu  udokumentowanie tragicznych losów mieszkańców Kresów” – powiedział Tomasz Podpora Wójt Gminy Jarocin.

Następnie głos zabrał Zbigniew Walczak Prezes Społecznego Komitetu Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska”, który przybliżył historię powstania pomnika.

Zgodnie z programem przystąpiono do odsłonięcia pomnika. Tego historycznego aktu dokonali: Zbigniew Walczak, Tomasz Podpora, ks. Antoni Moskal, Aniela Olszówka, Jolanta Wołoszyn, Grażyna Pityńska-Kumik, Zygmunt Bielski, Witold Zych, Mieczysław Wójcik, Witold Listowski, Tomasz Ziemski.  Następnie ks. Antoni Moskal wraz z pozostałymi księżmi dokonał poświęcenia pomnika.

Kolejnym punktem programu był Apel Pamięci i salwa honorowa wykonana przez grupę Rekonstrukcyjno-Historyczną im. pułkownika Tadeusza Zieleniewskiego.  W atmosferze zadumy odsłuchano wierszy „Łuny nad Wołyniem” oraz „Rodakom pomordowanym na Kresach”, których autorem jest Antoni Wysocki poeta, potomek Kresowian.

Okolicznościowe przemówienia wygłosili: Grażyna Pityńska-Kumik – Prezes Fundacji Patriotycznej im. Andrzeja Pityńskiego, Teofil Lachowicz, Witold Zych, Witold Listowski, Włodzimierz Osadczy, Witold Gadowski, Andrzej Zapałowski, Dariusz Iwaneczko, Hubert Gorczyca – przedstawiciel Polonii, Piotr Korczarowski – twórca telewizji e-Misja, Marcin Rola – dziennikarz telewizji „wRealu24”.

Za wkład włożony w dokumentowanie zbrodni ludobójstwa na Kresach Prezes Zbigniew Walczak został odznaczony przez Adama Kiwackiego – Prezesa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich oraz Janusza Jakubowskiego – Wiceprezesa Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Kielce.

Przepiękną oprawę muzyczną uroczystości zapewnił Zespół Wokalny „HUBAL” wykonując takie utwory jak: „Purpurowy Wołyń” czy „Śpij kolego”.

Na zakończenie uroczystości następujące delegacje, stowarzyszenia i organizacje składały pod pomnikiem wieńce, kwiaty i znicze (wg kolejności zgłoszeń):

1. Leopold i Małgorzata Kalinowscy,
2. Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce,
3. delegacja młodzieży polonijnej ze Stanów Zjednoczonych w ramach delegacji Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce,
4. Społeczny Komitet Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska”,
5. Samorząd Gminy Jarocin,
6. Zarząd i Rada Powiatu Niżańskiego,
7. Stowarzyszenie Ruch Obrony Polaków,
8. Stowarzyszenie Upamiętniania Polaków Pomordowanych na Wołyniu z siedzibą w Zamościu,
9. Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fildorfa "NILA" w Krakowie,
10. Fundacja "Wołyń Pamiętamy",
11. Stowarzyszenia Motocyklowe Monte Cassino Intermarium,
12. Porozumienie Dla Demokracji,
13. Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej,
14. Stowarzyszenie Obrońców Pamięci Polskich Ofiar Niemieckich Obozów Zagłady,
15. Stowarzyszenie Brygada Nadwieprzańska,
16. Prezes Stowarzyszenia Brygada Nadwieprzańska,
17.  Konfederacja Ziemi Jarosławskiej,
18. Stowarzyszenie Pleciuga z Rzeczycy Księżej,
19. „Znicz Pamięci” od Polskiej Fundacji Nauki, Kultury i Sztuki,
20. Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział Lubaczów,
21. Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Oddział Legnica,
22. Polonijne Radio ZNAK ORŁA,
23. Partia Bezpieczna Polska,
24. Towarzystwo Pamięci Generała Józefa Hallera i Hallerczyków w Jurczycach,
25. Społeczny Komitet Obchodów Rocznicy Rzezi Wołyńskiej z Krakowa,
26. Stowarzyszenie Historycznie imienia Piątego Oddziału Wojsk Narodowych Województwa Lubelskiego zwanego Ćwiekami ze Starościna,
27. Stowarzyszenie Historyczne Michalec 1864,
28. Narodowa Warszawa,
29. Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich,
30. Stowarzyszenie Międzynarodowy Motocyklowy Rajd Katyński,
31. Konwent Narodowy Polski Stowarzyszenie z Krosna,
32. Konfederacja Korony Polskiej Łomża,
33. Stowarzyszenie Kocham Polskę oraz Fundacja Rajd Katyński,
34. Stowarzyszenie Kieleccy Patrioci,
35. Zrzeszenie ,,Wolność i Niezawisłość”,
36. Zrzeszenie ,,Wolność i Niezawisłość" Obszaru Południowego w Krakowie,
37. Środowiska Żołnierzy Armii Krajowej Obszaru Lwowskiego im. ,,Orląt Lwowskich" w Krakowie,
38. Rada Powiatu Brzozowskiego, Organy Przedstawicielskich Żołnierzy Zawodowych Wojsk Lądowych i Klubu Gazety Polskiej w Brzozowie,
39. Konfederacja Wolność i Niepodległość Powiat Biłgorajski,
40. Stowarzyszenie Lubelska Grupa Historyczna im. Żołnierzy Wyklętych Lubelszczyzny,
41. Stowarzyszenie Historyczne im. 11 Grupy Operacyjnej NSZ
42. Bractwo Flisackie,
43. Rafał Piech, lider i założyciel Partii PJJ, Marek Borawiak, lider woj. podkarpackiego Partii PJJ, Beata Zaremba, rzecznik pras. woj. podkarpackiego Partii PJJ,
44. Stowarzyszenie Huta Pieniacka,
45. Prawnicy dla Rzeczypospolitej,
46. Stowarzyszenie Stalowi Patrioci ze Stalowej Woli,
47. Stowarzyszenie Pamięć z New Jersey ze Stanów Zjednoczonych,
48. Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" Region Małopolska,
49. Mieszkańcy Biłgoraja z Przewodniczącym Rady Powiatu Biłgorajskiego,
50. Stowarzyszenie Kawaleryjskie im. 22 Pułku Ułanów Podkarpackich z Garbatki- Letnisko,
51. Publiczna Szkoła Podstawowa w Domostawie,
52. Stowarzyszenie Semper Fidelis RP Gliwice,
53. Ruch Narodowy Podkarpacie,
54. Towarzystwo w Barwach 8 Pułku Ułanów oraz Grupa Operacyjna K-9 z Krakowa,
55. Stowarzyszenie Nowa Polska Ponad Podziałami,
56. Stowarzyszenie Hubalczycy-Rawicz 43,
57. Zarząd Główny Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich z siedzibą we Wrocławiu,
58. Patriotyczny Mokotów,
59. Ochotnicza Straż Pożarna w Łazorach,
60. Samorząd Gminy Harasiuki,
61. Samorząd Gminy i Miasta Nisko,
62. Ruch Narodowy - Konfederacja Koło Nowy Sącz,
63. Nowodworski Foundation ze Stanów Zjednoczonych,
64. Organizacja Międzyzakładowa NSZZ Solidarność Lubelski Węgiel Bogdanka,
65. Grupa Rekonstrukcjno-Historyczna im. CC. mjr. "Zapory" z Bełżyc,
66. 9 Wielopoziomowa Drużyna Harcerska ,,Eldorado '' im. Andrzeja Pityńskiego,
67. Koło Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej ze Skarżyska,
68. Koło Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z Wąchocka,
69. Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z Szydłowca,
70.  Komitet Opieki Nad Miejscami Zbrodni Komunizmu,
71. Instytut Religijno – Patriotyczny ISKRA,
72. Prezes Partii Polski Interes Narodowy,
73. Radny Rady Miejskiej Stalowej Woli - Pan Aleksander Kapuściński,
74. Powiat Janowski na czele ze Starostą Janowskim Arturem Pizoniem,
75. Krajowa Rada Sądownictwa,
76. Stowarzyszenie Świadome Gryfice '22, 
77. Rada Powiatu w Lesku,
78. Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych „Karpaty” w Sanoku,
79. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej „Krosno – Sanok”,
80. Związek Żołnierzy Wojska Polskiego, Koło im. Weteranów i Pionierów Ziemi Leskiej,
81. Koło Miłośników Olszanicy i Okolic,
82. Stowarzyszenie Formacja Obrona Rodzina Tradycja,
83. Konfederacja Poznań,
84. Wataha Głosu Obywatelskiego oraz koalicji Głos Polski,
85. Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym Województwa Podkarpackiego,
86. Samorząd Miasta Mielca w osobach Radnych: Bogusława Kołacza i Marka Zalotyńskiego,
87. Stowarzyszenie Społeczno-Edukacyjne Orzeł Biały Strzelec z Mielca,
88. Stowarzyszenia Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów we Wrocławiu,
89. Koło Starachowice Związku Narodowych Sił Zbrojnych,
90. Komitet Społecznego Budowy Pomnika Rzeź Wołyńska w Kielcach,
91. Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ ,,Solidarność",
92. Urząd Cywilnej i Demokratycznej Kontroli z Józefem Mirosławem Moskwą,
93. Polska Narodowa Rada Kamratów,
94. Polska Narodowa Straż Kamracka,
95. Narodowe Ruszenie Polskie Grunwald,
96. Polski Legion Narodowy Polski LeN,
97. Narodowy Związek Harcerstwa Polskiego,
98. Stowarzyszenie Motocyklowe "WRZESIEŃ '39",
99. Związek Strzelecki "Strzelec" Józefa Piłsudskiego,
100. Stowarzyszenie Gwardii Narodowej z Koszalina,
101. Motocyklowy Rajd - Wierni Honorowi,
102. Polski Poseł do Parlamentu Europejskiego Grzegorz Braun i Konfederacja Korony Polskiej
103. Konfederacja Korony Polskiej Okręg Podkarpacki Rzeszów,
104. Fundacja Akademia Patriotów Wrocław,
105. Ruch Narodowy Wrocław,
106. Polskie Stowarzyszenie Wolne Podkarpacie,
107. Powiat Biłgorajski,
108. Burmistrz Miasta Biłgoraj oraz Rada Miasta Biłgoraj,
109. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość,
110. Związek Piłsudczyków RP TPJP Okręg Lubelski,
111. Ruch Narodowy Lubaczów,
112. Klub Konfederacji Pabianice,
113. Burmistrz Gminy i Miasta Ulanów,
114. Kresowe Bractwo Strzelców Kurkowych im. Orła Białego w Terespolu,
115. Klub Sportowy Doliny Sanu i Tanwi,
116. Fundacja Flisactwa Polskiego,
117. Rodacy Kamraci Lubelszczyzny,
118. Polacy Syberii,
119. Społeczny Komitet Budowy Pomnika Ofiar Męczeństwa i Ludobójstwa Kresowian z siedzibą w Jeleniej Górze,
120. Siewcy Prawdy - Ogólnopolski Ruch Społeczny propagujący Demokrację Pryncypialną,
121. Rycerze Kolumba Tarnobrzeg,
122. Towarzystwo Miłośników Lwowa I Kresów Południowo-Wschodnich Klub w Tarnobrzegu,
123. Młodzież Wszechpolska Podkarpacie,
124. Delegacja z ramienia europosła-elekta Marcina Sypniewskiego z Konfederacji,
125. Akcja Narodowa oraz Klub imienia Romana Dmowskiego z Łodzi,
126. Stowarzyszenie "Wspólnota i Pamięć",
127. Rada Powiatu z Leska,
128. Rodacy Beskidzcy Kamraci Żywiec,
129. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Jarocinie,
130. Grupa Morsów Pingwiny z Państwa Jarocin,
131. Zjednoczenie Polskie Kresy,
132. Konfederacja Korony Polskiej z Radomia,
133. Posłowie Konfederacji,
134. Stowarzyszenie Roty Marszu Niepodległości,
135. Światowy Związek Armii Krajowej Okręg Opocznik z Warszawy,
136. Stowarzyszenie Wataha Krakowskiej Wadery,
137. Klub Harlejowy Warsaw Chapter Poland,
138. Konfederacja Korony Polskiej Okręg 22,
139. Wioletta Dębkowska Radna Rady Powiatu Łaskiego,
140. PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa Węzeł Zamość,
141. Stowarzyszenie Żołnierzy Oddziałów Partyzanckich Okręgu Lubelskiego „Wolność i Niezawisłość”,
142. Światowy Kongres Kresowian,
143. Stowarzyszenie Historyczne Ćwieki Starości,
144. Antoni Wiatr Prezes Komitetu Opieki Nad Miejscami Zbrodni Komunizmu, Kazimierz Cholewa Prezes Instytutu Religijno-Patriotycznego Iskra Bożego Serca i Maryi oraz Parku Jordana, siostra Hanna Żabochnicka,
145. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Prezes Zarządu Janusz Skotnicki,
146. Koło Obwodu Nisko-Stalowa Wola, prezes Zbigniew Markut oraz Adam Antonik- prezes Koła Obwodu Lubaczów,
147. Żołnierze Wyklęci - Krystyna Ziemba, Robert Skobel, Bogdan Ostrzejewski,
148. Ruch Narodowy Podkarpacie,
149. Stowarzyszenie Marsz Niepodległości,
150. Delegacja Miasta Stalowa Wola,
151. Związek Piłsudczyków RP Okręg Ziemi Lubelskiej,
152. Związek Piłsudczyków RP Okręg Ziemi Kraśnickiej,
153.  Fundacja Prawda i Pamięć im. gen. Stanisława Maczka z Mielca,
154. Stowarzyszenie Pamięci Polskich Termopil i Prezes Stowarzyszenia Stanisław Szarzyński,
155. Związek Żołnierzy Wojska Polskiego Koło nr 10 Rzeszów płk. Jan Zinkiewicz,
156. Stowarzyszenie Hubalczycy Rawicz 43 z Przysuchy,
157. Instytut Na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris,
158. Wolscy Patrioci,
159. Stowarzyszenie Patriotyczny Mielec,
160. Konfederacja Korony Polskiej Oddział Świętokrzyski,
161. Polonijne Radio Znak Orła,
162. Konfederacja Poznań,
163. Rodzina Markowskich i Kułaczkowskich z Czortkowa (Podole),
164. Działacze opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych Zbigniew Greca, Marek Chmielewski oraz ocalony z rzezi wołyńskiej Ryszard Rusiłowicz,
165. Zjednoczenie Polskie Kresy,
166. Ruch Narodowy Polacy Polakom,
167. PIN Polski Interes Narodowy Partia wraz NCMA,
168. Sławianie Południa,
169. Stowarzyszenie Toruńskich Obywateli i Patriotów,
170. Toruńskie Kamractwo Rodaków,
171. Beskidzkie Kamractwo Rodaków,
172. Stowarzyszenie Kresowian Kędzierzyn Koźle,
173. Stowarzyszenie Kresowe Strzelce Opolskie,
174. Stowarzyszenie Pamięci Armii Krajowej Oddział Gliwice,
175. Ruch Narodowy Polacy Polakom,
176. Zrzeszenie Patriotyczne Wilki Morskie,
177. Stowarzyszenie Marsz Niepodległości,
178. Akademia Myśli Chrześcijańskiej Biłgoraj,
179. Federacja Polaków w Austrii,
180. Koło Kresowe Polek,
181. Partia Polska Jest Jedna Oddział Śląski,
182. Wolni i Solidarni Małopolska,
183. Stowarzyszenie Pamięć Polskich Kresów Zielona Góra Łężyca,
184. Paweł Jabłoński Poseł na Sejm i Klub Gazety Polskiej z Raciborza,
185. Delegacja Kibiców Resovii Rzeszów,
186. Burmistrz Gminy i Miasta Rudnik nad Sanem,
187. Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej z Wrocławia,
188. Towarzystwo Rodzin Kresowy Chełm,
189. Sławomir Zawiślak Poseł na sejm RP jednocześnie prezes światowego związku żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość,
190. Bartłomiej Pejo Poseł na Sejm wraz z delegacją Świdnickiego Klubu Motocyklowego Usarz,
191. Aleksander Owczarek Wójt Gminy Biała poprzednich kadencji Powiat Wieluński,
192. Organizacja Międzyzakładowa NSZZ Solidarność przy Zarządzie Regionu Małopolski,
193. Klub Gazety Polskiej im. Janusza Kochanowskiego Częstochowa,
194. Stowarzyszenie Pamięć Jastrzębska,
195. Rada Miasta Świdnik,
196. Wierzawice Gmina Leżajsk,
197. Bractwo Mundurowe w imieniu Czeski Motowlastenec,
198. Stowarzyszenie Nauczycieli i Pracowników Oświaty "Nauczyciele dla wolności",
199. Krócjata Różańcowa za Ojczyznę,
200. Ruch Kontroli Wyborców,
201. Koło Łowieckie GŁUSZEC Tarnobrzeg,
202. Polski Związek Wchodni w Przemyślu.

Uroczystość odsłonięcia pomnika „Rzeź Wołyńska” w Domostawie zgromadziła wiele tysięcy osób z całej Polski i z zagranicy. Składamy serdeczne podziękowania wszystkim zaproszonym gościom i uczestnikom uroczystości.

Szczególne podziękowania i wyrazy wdzięczności za zaangażowanie i pomoc kierujemy do:

1. Agnieszki i Antoniego Zięba – za kompozycję kwiatową przy ołtarzu
2. Radosława Łosiewicza  - za pomoc w zabezpieczeniu uroczystości
3. Karolinie Bieleckiej, Radosławowi Maziarzowi – za pomoc w organizacji uroczystości
4. Druhom OSP Domostawa, OSP Jarocin, OSP Nisko, OSP Zalesie, OSP Zarzecze
5. Zespołom Ratownictwa Medycznego
6. Pracownikom Urzędu Gminy w Jarocinie
7. Pracownikom GOKSTiR w Jarocinie
8. Pracownikom Gminnego Zakładu Komunalnego Sp. z o.o. w Jarocinie
9. Policji
10. Żołnierzom Wojsk Obrony Terytorialnej

- i wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się do zorganizowania tej niezwykłej uroczystości.

Zdjęcia: